Postępująca globalizacja gospodarki i zmiany w otoczeniu doprowadziły do podjęcia działań zmierzających do rozwiązań problemów zarządzania wybiegających w daleką przyszłość. Prekursorem tego nowego w nauce kierunku zdaje się być A. D. Chandler. Natomiast za czołową postać w kształtowaniu form zarządzania strategicznego uznano H. L Ansoffa[1].
W 1962 roku znawca historii gospodarczej, Alfred D. Chandler, zaproponował następującą definicję strategii: “Ustalenie podstawowych długoterminowych celów przedsiębiorstwa oraz przyjęcie kierunków działania i przydział zasobów do osiągnięcia tych celów”[2]. Definicja ta eksponuje wyznaczenie celów i kierunków przedsiębiorstwa jako kluczowe elementy strategii. Takie pojęcie jest dość typowe dla większości definicji.
Zarządzanie strategiczne można przedstawić jako proces złożony z trzech etapów: analizy, planowania i zarządzania, rozumianego jako etap realizacji opracowanej strategii[3].
Zarządzanie strategiczne to „gra prowadzona na rynku”, mająca na celu dopasowanie firmy do otoczenia. Na proces zarządzania strategicznego składają się następujące elementy[4]:
- analiza strategiczna: stałe badanie otoczenia (trendy i zmiany – szanse i zagrożenia) oraz rzeczywisty potencjał organizacji (mocne i słabe strony),
- wybór strategii: na szczeblu przedsiębiorstwa i na szczeblu domeny,
- realizacja strategii.
Zarządzanie strategiczne ma kluczowe miejsce w gospodarce, ponieważ pomaga organizacjom osiągać swoje cele, pozostawać konkurencyjnymi i dostosowywać się do zmieniających się warunków rynkowych. W obecnej dynamicznej i zmiennym środowisku biznesowym, organizacje muszą być elastyczne i zdolne do szybkiej adaptacji, a zarządzanie strategiczne pomaga im w tym procesie.
Zarządzanie strategiczne pomaga organizacjom podejmować decyzje dotyczące ich misji, celów i strategii, a także zapewnia spójność i integrację wszystkich działań i procesów organizacyjnych. Dzięki temu organizacje mogą skuteczniej zarządzać swoimi zasobami i realizować swoje cele biznesowe.
Ponadto, zarządzanie strategiczne jest niezbędne w procesie podejmowania decyzji dotyczących alokacji zasobów, zarówno finansowych, jak i ludzkich. Pomaga to organizacjom w osiąganiu najlepszych wyników z dostępnych zasobów, co przekłada się na efektywność działania i osiąganie lepszych wyników finansowych.
Zarządzanie strategiczne jest również ważne dla tworzenia innowacji i wprowadzania nowych produktów lub usług na rynek. Poprzez badania i rozwój, organizacje mogą opracowywać nowe pomysły i strategie, co pozwala im na pozostanie konkurencyjnymi i rozwijanie się w dynamicznym środowisku rynkowym.
W końcu, zarządzanie strategiczne odgrywa istotną rolę w zapewnieniu trwałego rozwoju organizacji i zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Poprzez strategie długoterminowe, organizacje mogą dążyć do zrównoważonego rozwoju, uwzględniając w swoich działaniach aspekty społeczne, ekologiczne i ekonomiczne.
Wszystkie te elementy sprawiają, że zarządzanie strategiczne ma kluczowe miejsce w gospodarce, a organizacje, które potrafią skutecznie wykorzystać strategie zarządzania strategicznego, mogą osiągnąć sukces i długoterminową przewagę konkurencyjną na rynku.
[1] H. Kreikebaum ., Strategiczne planowanie w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 1996, s. 31.
[2] J. Stoner, R. Freeman, D. Gilbert, Kierowanie, PWE, Warszawa 2001, s. 267
[3] G. Gierszewska, M. Romanowska, Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 1999, s. 17
[4] J. Penc, Projektowanie strategii przedsiębiorstwa, „Organizacja i kierowanie”, 1993, nr 2